Verkleinwoorden
Meestal geldt: voeg je of tje toe aan het woord. Als de uitspraak dan niet verandert, hoef je niets extra's toe te voegen:
- cakeje
- etalagetje
- knietje
- trucje
- websiteje (ziet er vreemd uit, maar is wel goed)
Er zijn een paar uitzonderingen op deze regel. Die worden hieronder beschreven.
Woorden die eindigen op een -m krijgen meestal -pje erbij:
- museum - museumpje
- raam - raampje
- riem - riempje
- rijm - rijmpje
- schuim - schuimpje
- zalm - zalmpje
- zeem - zeempje
- bloem - bloempje (maar bloemetje kan ook)
Woorden die eindigen op een -m, met een korte klinker ervoor, krijgen vaak -metje erbij:
- kam - kammetje
- lam - lammetje
- stem - stemmetje
- tram - trammetje
- bom - bommetje
- schim - schimmetje
Woorden die eindigen op een lang klinkende a, o, e, u krijgen een extra klinker als de eindklinker een andere uitspraak zou krijgen. Ook als een lettergreep niet de klemtoon heeft, kan een klank wel lang zijn (de o van auto, de a van schema, de u van accu zijn allemaal lange klanken aan het eind van de lettergreep). Dit gebeurt met het verkleinwoord van dergelijke woorden:
- auto - autootje
- la - laatje
- pagina - paginaatje
- paraplu - parapluutje
- schema - schemaatje
- sla - slaatje
Maar als je deze woorden zou afbreken aan het eind van een regel (wat we niet aanraden omdat dat lelijk staat), verdwijnt de tweede klinker weer: auto-tje, pagina-tje, paraplu-tje. In het Groene Boekje zie je de afbreekschrijfwijze tussen vierkante haken staan, in Van Dale wordt dit getoond met puntjes tussen de lettergrepen.
Als het woord op é eindigt, verdwijnt het accent en wordt de e verdubbeld:
- café - cafeetje
- saté - sateetje
Maar als je deze woorden zou afbreken aan het eind van een regel (wat we niet aanraden omdat dat lelijk staat), komt het accent weer terug: café-tje, saté-tje. In het Groene Boekje zie je de afbreekschrijfwijze tussen vierkante haken staan, in Van Dale wordt dit getoond met puntjes tussen de lettergrepen.
Als het woord op i eindigt, komt er een extra e:
Maar als je dit woord zou afbreken aan het eind van een regel (wat we niet aanraden omdat dat lelijk staat), verdwijnt de e weer: ski-tje. In het Groene Boekje zie je de afbreekschrijfwijze tussen vierkante haken staan, in Van Dale wordt dit getoond met puntjes tussen de lettergrepen.
Als het woord op een y eindigt, gebruik je een apostrof:
- baby - baby'tje
- lolly - lolly'tje
Als het woord een afkorting is of cijfers bevat, gebruik je een apostrof:
- A4'tje
- cd'tje
- gsm'etje (nu geen extra M, want die is voor de uitspraak niet nodig)
- sms'je
- wc'tje